بررسی بازار داخلی و جهانی اکسید اتیلن

بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده اکسید اتیلن در دنیا، شرکت Aramco عربستان هست که ۷% ظرفیت اسمی دنیا را در اختیاردارد. پس از آن شرکت‌های Sinopec، Shell، DOW، Formosa، Lotte و BASF قرار دارند. تجارت بین‌منطقه‌ای اکسید اتیلن با حجمی برابر ۲۳ هزار تن در سال، نشان می‌دهد که این ماده به دلیل ماهیت آن تجارت پذیرش نیست و در محل تولید به مصرف می‌رسد.

البته ذکر این نکته ضروری است که مجموع تجارت میان کشورها احتمال کمی بیش از این میزان می‌باشد. شایان توجه است که اکسید اتیلن به دلیل ماهیت انفجاری از شرایط نگهداری و حمل‌و نقل بسیار حساسی برخوردار است. تولید اتیلن گلیکول‌ها از جمله منو اتیلن گلیکول بخش عمده‌ای از مصارف اکسید اتیلن را به خود اختصاص داده است. پس از آن اتوکسیالت ها و اتانول آمین‌ها (مونو، دی و تری اتانول آمین) در رده‌های بعدی قرار دارند. تقاضای این ماده طی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ به طور متوسط سالانه ۳.۳% افزایش داشته است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۵ با رشد سالیانه ۱.۷ درصدی به ۳۳.۸ میلیون تن در سال برسد.

ازآنجاکه عمده تقاضای اکسید اتیلن برای تولید MEG است، کشور چین توانسته است روشی جدید برای تولید MEG از زغال‌سنگ ابداع کند که در آن هیچ اکسید اتیلن تولید و مصرف نمی‌شود. در یادداشت جداگانه‌ای این مهم مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این موضوع قطعاً بازار جهانی مشتقات اکسید اتیلن را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.

اتیلن ماده اصلی اکسید اتیلن را تشکیل می‌دهد و به طور متوسط قیمت اکسید اتیلن نسبت به اتیلن ۷۰% و نسبت به نفت خام ۱۶۶% بیشتر است.

تولید داخلی

پتروشیمی شازند، یکی از مجتمع‌های بزرگ پتروشیمی در ایران، به تولید انواع محصولات شیمیایی از جمله اکسید اتیلن مشغول است. این شرکت نیز به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ در ایران شناخته می‌شود.

بازار مصرف داخلی اکسید اتیلن در ایران به دلیل کاربردهای گسترده در صنایع مختلف و توسعه ظرفیت‌های تولید پتروشیمی درحال رشد است. باتوجه‌به افزایش تقاضای داخلی و ظرفیت بالای تولید، ایران می‌تواند به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان اکسید اتیلن در منطقه تبدیل شود.

بررسی بازار خارجی

بازار خاورمیانه

بازار خاورمیانه در تولید اکسید اتیلن به دلیل منابع غنی از نفت و گاز طبیعی و موقعیت جغرافیایی استراتژیک برای صادرات، اهمیت ویژه‌ای دارد. این منطقه نقش قابل‌توجهی در تولید و صادرات اکسید اتیلن و محصولات پایین‌دستی مرتبط با آن دارد. در زیر به بررسی بازار خاورمیانه در تولید اکسید اتیلن پرداخته شده است:

وضعیت فعلی تولید

منابع غنی: خاورمیانه دارای ذخایر غنی از نفت و گاز است که به‌عنوان منابع اصلی اتیلن مورد استفاده قرار می‌گیرند. این امر امکان تولید گسترده اکسید اتیلن را فراهم می‌کند.

پالایشگاه‌ها و مجتمع‌های پتروشیمی: بسیاری از کشورهای خاورمیانه از جمله عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، و قطر دارای پالایشگاه‌ها و مجتمع‌های پتروشیمی بزرگ و مدرن هستند که می‌توانند به تولید اکسید اتیلن در مقیاس بزرگ بپردازند.

سرمایه‌گذاری و توسعه: کشورهای منطقه به طور مداوم در حال سرمایه‌گذاری و توسعه ظرفیت‌های تولیدی خود هستند. پروژه‌های جدید پتروشیمی و توسعه زیرساخت‌های موجود، تولید اکسید اتیلن را افزایش داده‌اند.

کشورهای پیشرو

عربستان سعودی: به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات پتروشیمی در جهان، عربستان سعودی نقش مهمی در تولید اکسید اتیلن ایفا می‌کند. شرکت‌های بزرگی مانند سابک (SABIC) و آرامکو (Aramco) در این کشور فعالیت می‌کنند.

ایران: ایران نیز با داشتن منابع عظیم گازی و نفتی و مجتمع‌های پتروشیمی بزرگ، یکی از تولیدکنندگان اصلی اکسید اتیلن در منطقه است.

امارات متحده عربی و قطر: این کشورها نیز با سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی و توسعه مجتمع‌های تولیدی، نقش مهمی در بازار اکسید اتیلن دارند.